Zərdüşt Əlizadə: "Seyid Həsən Amilinin Azərbaycana münasibəti müsbətdir"
Rusiya Hərbi Dəniz Donanmasının “Astraxan” və “Anatoliy Qujvin” hərbi gəmilərinin sentyabrın 18-də Bakı limanına daxil olması müzakirələrə səbəb olub.
Bir sıra ekspert və sosial şəbəkə istifadəçiləri bunu Azərbaycan və Türkiyənin Xəzər dənizindəki təlimlərinə cavab kimi qiymətləndiriblər.
Bundan başqa, İran İslam Respublikasının bir sıra şəxslərinin, xüsusən Ərdəbilin imam-cüməsi ayətullah Seyid Həsən Amilinin Azərbaycanı hədələməsi bu hadisələrin fonunda təhlil edilir.
Bildirilir ki, Pakistan, Türkiyə və Azərbaycanın birgə hərbi təlimlərindən sonra baş verənlər Moskva və Tehranın Bakıya mesajıdır.
Politoloq: "Rus gəmilərinin Bakı sahilinə yan almasında təhlükə görmürəm"
Politoloq Zərdüşt Əlizadə isə məsələyə bu yöndən yanaşmır.
O, Meydan TV-yə bildirib ki, Azərbaycana qarşı "Rusiya-İran tandemi" axtarmaq doğru deyil: "Hər bir dövlətin Azərbaycana münasibətdə fərqli siyasəti var. Rusiya hərbi gəmiləri gəldi və getdi. Gəmilər Bakının dəvəti ilə gəlib, ata-ata gəlməyib, dost ziyarəti ilə gəlib. Əgər bizim gəmilər də ata-ata yox, icazəylə getsə, buna "dost gəlib" deyərlər. SSRİ-nin vaxtından sovet sərhədlərinə ABŞ və Böyük Britaniya gəmiləri gəlirdi, yaxud əksinə olurdu, o zaman buna dost ziyarəti deyərdilər. Hələ məktəblilərin hərbi gərbi gəmilərdə ekskursiyasını da təşkil edirdilər. Bu baxımdan rus gəmilərinin Bakı sahilinə yan almasında təhlükə görmürəm, bunu görmək üçün gərək xəstə təxəyyüllü insan olasan".
"Hesab edirəm ki, Seyid Həsən Amili haqsızdır"
Zərdüşt Əlizadə deyir ki, Seyid Həsən Amili çıxışında diplomatik nəzakəti unudub: "Mən onu yaxşı tanıyıram və görüşmüşəm də. Azərbaycana münasibəti müsbətdir, özü də azərbaycanlıdır. Ancaq iranlı mollalardandır və təbii ki, dövlətinin siyasətini müdafiə edir. Hesab edirəm ki, Seyid Həsən Amili haqsızdır. Bununla belə, yaddan çıxarmayaq ki, Azərbaycanın da çeşidli dövlət və siyasi xadimləri İran barəsində o qədər də xoşagəlməz fikirlər işlədirlər. Fikir vermək lazım deyil".
Zərdüşt Əlizadənin fikrincə, xarici siyasətdə iki şəxsin fikiri əsas götürülməlidir: "Prezidentin və xarici işlər nazirinin. Əgər Ayətullah Xamneyi və Prezident Rəisi Azərbaycan haqqında nəsə deyirsə, bu, ciddi sözdür. Yox, hansısa ostanın rəhbəri açıqlama verirsə, ciddiyə alınmamalıdır".
Deputat: "Şah deyirdi ki, İran yatmış şirdir, başı Azərbaycandır, baş kəsilsə, şir ölər"
Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədri, deputat Sabir Rüstəmxanlı isə hesab edir ki, İranla Rusiyanın Azərbaycana münasibətinin bəllidir və iki dövlət sıx ittifaqdadır: "Hər iki dövlət Azərbaycan daxilində və xaricindəki prosesləri diqqətlə izləyirlər. Bakının bir il əvvəl 44 gündə işğalda olan əraziləri azad etməsi, bölgədəki quruculuq işləri, beynəlxalq nüfuzunun artması İranı narahat edir. Rusiya barədə bunu deyə bilmərəm, çünki Moskva ilə münasibətlər fərqlidir. Həm də Azərbaycan və Rusiya hakimiyyətlərinin münasibətləri normaldır və bu şəkildə də davam edir. Amma Rusiya erməni diasporasının təsirində olan başqa qüvvələr də var, xüsusən mətbuat orqanlarında onlar əleyhimizə ciddi çalışmaları nəticəsini göstərir. Bu, Ermənistana hərbi yardımda, Dağlıq Qarabağa qayıtmaq xəyallarında özünü göstərir. Konkret olaraq, Rusiyanın xarici işlər naziri dövlətin rəsmi siyasətini idarə etsə də, şəxsi simpatiyasını da gizlədə bilmir, bütün bunlar mürəkkəb münasibət sistemi yaradıb. Amma Azərbaycan bu şəraitdə özünün mövqeyini qoruyur, diplomatik-iqtisadi yolla işini görür".
"Amili başla quyruğu səhv salıb"
Sabir Rüstəmxanlı Rusiyadan fərqli olaraq İranla münasibətlərin daha mürəkkəb olduğunu düşünür: "30 il müstəqillik qazansaq da, Tehran içimizdə təsir dairəsini genişləndirməyə çalışır. İran Yaxın Şərqdə-Livandan, Suriyadan, Yəməndən başlamış bütün bu bölgələrdə təsirini genişləndirməyə çalışır. Bu bölgələrdə terror təşkilatları var ki, hamısı Tehran tərəfindən idarə olunur. Hətta Mərkəzi Asiyada da bunu görmək mümkündür, müxtəlif dərgilər buraxır. Amma Azərbaycanda din xətti işləyir. Dinə inanan insanların səmimi sevgilərindən istifadə edib daimi süni-şiə ayrı-seçkiliyini, aşırı şiəçiliyi qabardırlar ki, bunların arxasında molla rejimin "qara niyyətləri" dayanır. Təsadüfü deyil ki, Tehranın rəsmi dairələri Azərbaycanla xoş niyyətlərini bəyan etsələr də, Ərdəbil imamcüməsi ayətullah Seyid Həsən Amili təhdid edir və deyir ki, Azərbaycan İranın quyruğu ilə oynamasın. Ayətullah olsa da, İranın yaxın tarixini bilmir. Vaxtı ilə İran şahı 1945-1946-cı ildə ayrılmaq söhbəti gündəmə gələndə demişdi ki, İran yatmış şirdir, başı Azərbaycandır. Yəni baş kəsilsə, şir ölər. Tarix boyu iqtisadi-siyasi imkanlarına görə Azərbaycan İranın başı sayılıb. Amma Amili başla quyruğu səhv salıb, görünür, başı quyruq üzərində işləyir. Əslində, bölgələrimiz arasında dəmiryolunun açılması İranın iqtisadiyyatına köməkdir, çünki Rusiya ilə birləşdirir və Ermənistanla xətt yaranır. Təəssüf ki, bunu dərk etmirlər. 10 noyabr sənədinə görə, həmin dəhliz açılmalıdırsa, Tehran niyə bundan qıcıqlanır, – başa düşmək olmur. Üstəlik, bizə şiə qardaşı deyə-deyə işğalçıya yardım edib və istilada olan şəhər və kəndlərimizin talanmasında iştirakçı olub. Əgər İranın gözü qarşısında məscidlərimiz dağıdılıb, təhqir edilibsə, hansı şiə qardaşılığında söhbət gedə bilər? Hələ müharibə vaxtı güneylilərinin etirazına baxmayaraq Ermənistana silah yardımı edirdilər. İndi də separatçı rejim iddiasında olanları bəsləyirlər. Dəstək olaraq göndərdikləri nəqliyyat vasitələri də bizim ərazimizdən keçir, Azərbaycanın haqqıdır, onları yoxlamaq, fərqi yoxdur hansı dövlət olur-olsun. Azərbaycan ərazisinə gəlirsə, icazə almalıdır, bunu İranın mollası dərk etmirsə, bizim günahımız deyil".
Rusiyanın hərbi gəmilərinin sentyabrın 20-də Bakı limanını tərk etdiyi bildirilir.
Bu barədə Müdafiə Nazirliyindən məlumat verilib.
Nazirlikdən bildirilib ki, Azərbaycanda qeyri-rəsmi dostluq səfərində olan Rusiya Federasiyası Hərbi Dəniz Donanmasının Xəzər flotiliyasının "Astraxan” və "Anatoliy Qujvin” hərbi gəmiləri artıq Bakı limanını tərk
ediblər
.
